Жил на одном дворе Козлик. Козлик как козлик – прыткий, резвый,
с маленькими рожками и копытцами. Но этот Козлик был очень
любопытный. Он не мог равнодушно пройти мимо репейника, не
попытавшись узнать, сколько колючек зацепиться за шерстку, когда
он станет перепрыгивать через верхушку. Он не мог спокойно
пройти мимо какой-либо лужи, не измерив копытцами ее глубины.
И поэтому не удивительно, что, когда он возвращался после
прогулок домой, мама всегда укоризненно качала головой и всякий
раз говорила:

— Вы только посмотрите, на кого он похож?! Ему не козлёнком, а
поросенком нужно было родиться. И когда я только устану перед
соседями краснеть за этого грязнулю?
Отругав своего непослушного сынка, мать-Коза выпутывала из его
шерстки репейники, очищала от грязи копытца и, напоив парным
молочком, укладывала спать. Но на другой день все повторялось то
же самое. И так изо дня в день.
Надо сказать, несмотря на то, что Козленок постоянно доставлял
своей маме немало хлопот своим неряшливым видом, он, однако,
был очень любящим и внимательным сыном. Всякий раз, когда
наступал день рождения его мамы или день Восьмого марта, он
никогда не забывал преподнести ей подарок. Вот и в этот раз,
проснувшись свежим мартовским утром и увидев на календаре
праздничную цифру восемь, Козлик, наскоро позавтракав,
отправился за подарком. В этот праздничный день Козлик решил подарить своей маме букет первых подснежников. И, несмотря на то, что лес, где должны были
расти подснежники, находился довольно-таки далеко, он все же
направился туда.
По дороге Козлик думал о том, что как только он наберет полную
корзину цветов, то на обратном пути обязательно порыхлит на
проталинах рожками и копытцами освободившуюся от снега
мерзлую землю. Вот уж удивятся его приятели, когда увидят на его
рожках и копытцах первую весеннюю землю.
Оказавшись в лесу, Козлик заметил, что здесь весной пахнет
сильнее, чем в поселке. Надышавшись вволю свежим воздухом,
Козлик отправился на поиски. Он останавливался возле каждого
дерева, возле каждого куста, не пропускал ни одну проталину. Но
сколько бы он ни искал, ему так и не попалось на глаза ни одного
цветка.
– Ну, вот, – досадливо заблеял Козлик. – Что же я маме подарю на
ее праздник. Видно, поздними в этом году будут подснежники.
И, уныло свесив голову, Козлик отправился домой. Из-за усталости
и исчезнувшего бодрого настроения Козлику уже расхотелось
рыхлить рожками и копытцами первую весеннюю землю. И он,
нигде не задерживаясь, направился к дому.
– Вот так чудеса! – удивленно оглядев с ног до головы вернувшегося
сына, радостно сказала мать-Коза. Никогда уж не надеялась увидеть
тебя таким. А вот почему ты грустный, скажи мне?
– Я не приготовил к твоему празднику подарка, — виновато
вздохнув, грустно сказал Козлик.
– Не приготовил подарка? – удивленно переспросила мать. – А, помоему, ты мне сегодня преподнес самый лучший подарок.
– Самый лучший подарок? – так же удивленно переспросил Козлик.
– Но какой?!..
А вы не догадались, какой самый лучший подарок получила она от
своего Козлика в день Восьмого марта?

Словарь:

прыткий, резвый – աշխույժ

репейник – կռատուկ (խոտաբույս)

проталина – место, где ста́ял снег и открылась земля.

ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ

1. Охарактеризуйте Козлика.
   
   он был отчень октивним и отчень лубапытный
   
2. Почему мама говорила, что её сыну нужно было родиться
   поросёнком, а не козлёнком?
   
   он все время становился грязным
   
3. Что решил подарить своей маме Козлик?
   
   подснежники
   
4. Почему он не нашёл того, что искал?
   
   он сказал Видно, поздними в этом году будут подснежники.

341. Նախադասության ընդգծված բառերը հանի՛ր։ Ի՞նչ է փոխվում (նախադասության արտահայտած միտք, ինչ-որ տեղեկություն, բառերի դասավորություն, այլ բառեր և այլն): Ի՞նչ կանվանես ընդգծված

բառերը:

Դավի՛թ, շախմատի առաջին գիրքը տասնհինգերորդ դարում է

գրվել` Իսպանիայի թագաժառանգի համար:

Դավիթ-կոչական

Այդ օրվանից մինչև այսօր, երեխանե՛ր, շախմատի բազմաթիվ գրքեր են հրատարակվել (ավելի քան հիսուն հազար անուն):

երեխանե՛ր-Կոչական

Դու ամեն ինչ գիտե՞ս ֆուտբոլի մասին, ֆուտբոլիստ:

Ֆուտբոլիստների շապիկների վրա, Վահե, 1937 թվականին են

Վահե-կոչական

առաջին անգամ համարներ գրել: Ֆուտբոլիստներին պե՞տք են այդ համարները, Սամվե՛լ:

ֆուտբոլիստ-կոչական

Համարները, փոքրի՛կ, գրում են, որ հանդիսատեսներն ավելի լավ կողմնորոշվեն:

փոքրի՛կ-կոչական

342. Նախադասության ընդգծված բառերն ի՞նչ են ցույց տալիս:

Նախադասությունների կետադրությանն ուշադրությո՞ւն դարձրու և փորձի՛ր բացատրել:

Եղիշե, այդ նամակն ինձ կտա՞ս կարդալու։

Հասմի՜կ, այս երկտողից բացի ուրիշ բան չի՞ գրել: Պետք է արտասանե՞ս, Նվա՛րդ.

Ո՞ւմ ես փնտրում այդպես, Արսե՛ն:

Գնանք, Խորե՛ն, քեզ ծանոթացնեմ Չարենցի հետ: Բանաստեղծությունդ, սիրելի՛ս, անհաջող է ստացվել։


Ընդգծված բառերը կոչականներ են,  որոնք  ցույց  են  տալիս ում է ուղղված խոսքը:

343. Ընդգծված բառերը կոչականներ են։ Այդ անունը բացատրի՛ր:

Նախադասության մեջ կոչականը ցույց է տալիս, թե ում կամ ինչին է ուղղված խոսքը։ Կոչականը կարող է լինել բառ կամ անվանական բառակապակցություն։

344. Կետերի փոխարեն կոչականներ գրի՛ր:

դինոզավրերն ինչո՞ւ են ոչնչացել:

վահան դու քայլող մեքենա տեսե՞լ ես:

Նա իսկապե՞ս իր բնակարանը գազանանոցի է վերածել, ֆուդբոլիստ

Մարդն ինչքա՞ն ժամանակ կարող է դիմանալ առանց խմելու, ջուր
Գիտե՞ս, արամ ռոբոտներին էլ է օդ պետք:

Ի՜նչ ասես չես մտածի մարիա հիմա էլ որոշել ես նոր տեսակի ծաղիկն աճեցնել:

345. Ա և Բ խմբերի նախադասություններում ընդգծված կոչականները համեմատել և տարբերությունների մասին գրել:­­­

Ա. Եղբա՛յր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:

Բ.  Ա՛յ եղբայր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:

Ա. Եվ դու խուսափո՞ւմ ես հարցի պտասխանը փնտրելուց, փիլիիսոփա՛:

Բ. Եվ դու խուսախո՞ւմ ես հարցի պատասխանը փնտրելուց, իմաստո՛ւն փիլիսոփա:

Ա. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, գյուտարա՛ր, ավտոտնակ էլ պետք չէր լինի:

Բ. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, պարո՛ն գյուտարար, ավտոտնակ էլ պետք չէր լինի:

Երբ, կոչականին ավելացնում ենք լրացում, շեշտը տեղափոխվում է լրացումի վերջին վանկի ձայնավորի վրա:

346. Ընդգծված կոչականները բառակապակցություններ դարձնել և փոխել շեշտի տեղը:

Օրինակ՝                                                     

Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, Անահի՛տ: — Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, բարի՛ Անահիտ:

Տղա՛, քեզ թվում է ֆուտբոլի մասին ամեն ինչ գիտե՞ս: — Փոքրի՛կ տղա, քեզ թվում է ֆուտբոլի մասին ամեն ինչ գիտե՞ս:

Փոքրի՛կ, լեզուներ սովորելը շատ հետաքրքիր է: — Սիրելի՛ փոքրիկ, լեզուներ սովորելը շատ հետաքրքիր է:

Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, նկարի՛չ: — Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե­­՞ս, տաղանդավո՛ր նկարիչ:

Շանդ պահի՛ր, որ մոտ գամ, հովի՛վ: — Շանդ պահի՛ր, որ մոտ գամ, հովիվ եղբա՛յր:

Գիտե՞ս, ճամփո՛րդ, այդ կողմով գնալ չարժե, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա: — Գիտ՞ես, բարի՛ ճամփորդ, այդ կողմով գնալ չարժե, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա:

Իզուր չէիք եկել, երեխանե՛ր, երեկոն լավ անցավ – Իզուր չէիք եկել, սիրե՛լի երեխաներ, եկեկոն լավ անցավ:

347. Նախադասություններ կազմել՝ տրված բառերն ու բառակապակցությունները գործածելով որպես կոչականներ:

Բարի՛ մարդիկ, օգնեք մանկատան երեխաներին:

Հարգելի՛ ծնողներ, խդրում եմ ուշադիր եղեք, որ երեխաները դասերը սովորեն:

Ի՛մ հեռատես ընկեր, քո խորհրդի շնորհիվ ես հաղթահարեցի իմ դժվարությունները:

Անտառի՛ ծառեր, գարնան հետ նորից կկանաչեք:

Ա՛յ կամակոր աղջիկ, լսի՛ր ծնողներիդ:

352. Նախադասություններն ավարտել: գտնել ստացված նախադասությունները արտահայտած մտքերի տարբերության պատճառը:

Նա ամեն առավոտ վազում է, որ առողջ լինի:

Նա ամեն առավոտ վազում է, որպեսզի առողջ լինի:

Նա ամեն առավոտ վազում է, չնայած առողջ է:

Նա ամեն առավոտ վազում է, իսկ Արամը զբաղվում է մարմնամազությամբ:

Նա ամեն առավոտ չի վազում, այզ զբաղվում մարմնամարզությամբ:

353. Նախադասություններն ավարտել: Ինչո՞վ են տարբերվում ավարտները:

Մի մարդ շուկայից ոչ թե ձեռնասուն կաքավ գնեց, այլ սովորական:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, որպեսզի նվիրի երեխաներին:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, որովհետև երեխաները խնդրել էին:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, որը շատ գեղեցիկ էր:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, որին շատ էր հավանել:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, երբ գնացել էր գնումների:

Մի մարդ շուկայից  ձեռնասուն կաքավ գնեց, թեև չէր նախատեսել:

354. Երկրորդ նախադասությունը փակագծում գրված բառով միացնել առաջինին: Ի՞նչ նախադասություններ ստացվեցին:

Օրինակ՝

Մի հրաշալի հեքիաթ եմ հիշում: Դա տատս էր պատմում (որ) – Մի հրաշալի հեքիաթ եմ հիշում, որ տատս էր պատմում:

Դաշտերից մի լուր եկավ: Շեկոն ու Մարալն իրար փշրում են: (որ)

Դաշտերից լուր եկավ, որ Շեկոն ու Մարալն իրար փշրում են:

Ոչխարի խոնավ բրդի հոտը խաբկանք էր: Սարերը մնացել էին հեռվում: (որովհետև)

Ոչխարի խոնավ բրդի հոտը խաբկանք էր որովետև սարերը մնացել էին հեռվում:

Նա ստիպված առժամանակ ընդհատեց ճանապարհորդությունն ու փնտրտուքը: Գրեթե սպառվել էին սուղ միջոցները: (քանի որ)

Նա ստիպված առժամանակ ընդհատեց ճանապարհորդությունն ու փնտրտուքը, քանի որ գրեթե սպառվել էին սուղ միջոցները:

Մի օր գործից տուն դարձավ ու ի՛նչ տեսավ: տունը կողոպտել էին: (որ)

Մի օր գործից տուն դարձավ ու տեսավ, որ տունը կողոպտել էին:

Մի դեռատի պատանի արագ գալիս է Գետառի կողմից: Նա ձեռքին ծաղիկների փունջ ունի: (որը)

Մի դեռատի պատանի արագ  գալիս է Գետառի կողմից, որը ձեռքին ծաղիկների փունջ ունի:

 
Ստացվեցին բարդ ստորադասական նախադասություններ:

355.Նախադասությունները տրված բառերով միացնել և ստանալ բարդ նախադասություններ:

Ա) Այնքան … որ, բ) և:

Թագավորի ձայնը նվազում է: Պալատականները նրան չեն կարողանում լսել:

Ա) Թագավորի ձայնն այնքան է նվազում, որ պալատականները նրան չեն կարողանում լսել:

Բ) Թագավորի ձայնը նվազում է, և պալատականները նրան չեն կարողանում լսել:

356. Նախադասությունները տրված բառերով միացնել և ստանալ բարդ նախադասություններ:

Ա) Եվ, Բ) իսկ, Գ) երբ:

Ահռելի որոտից պայթում էր երկինքը: Ջուրը հազարավոր դույլերով թափվում էր ներքև:

 Ահռելի որոտից պայթում էր երկինքը, և ջուրը հազարավոր դույլերով թափվում էր ներքև:

Ահռելի որոտից պայթում էր երկինքը, իսկ ջուրը հազարավոր դույլերով թափվում էր ներքև:

Երբ ահռելի որոտից պայթում էր երկինքը, ջուրը հազարավոր դույլերով թափվում էր ներքև:

357. Նոր նախադասություններ ստանալ տրված բարդ նախադասության ընդգծված մասը հանելով: Ինչպիսի՞ նախադասություններ ստացվեցին:

Մարդը վաղուց երազում է ստանալ մի դեղ, որը կպայքարի ցանկացած հիվանդության դեմ:

Մարդը վաղուց երազում է ստանալ մի դեղ:

Հեքիաթներում հանդիպե՞լ ես կախարդական ջրի, որը մահացողներին փրկում ու առողջացնում է:

Հեքիաթներում հանդիպե՞լ ես կախարդական ջրի:

Այսօրվա Երկիրը շատ է տարբերվում նրանից, որը մարդկությունն իր կյանքի արշալույսին է տեսել:

Այսօրվա Երկիրը շատ է տարբերվում մարդկային արշակույսին տեսած երկրից:

Մարդիկ ավերում են Երկիրը՝ առանց մտածելու սերունդների մասին, որոնք գալու են իրենցից հետո:

Մարդիկ ավերում են Երկիրը՝ առանց մտածելու սերունդների մասին:

Պատմության դասագրքերում ոչինչ չկա ամբողջ աշխարհն ընդգրկած այն պատերազմի մասին, որ մարդիկ վարում են բնության դեմ:

Պատմության դասագրքերում ոչինչ չկա ամբողջ աշխարհն ընդգրկած պատերազմի մասին:

 Ստացվեցին պարզ ընդարձակ նախադասություններ:

358. Տրված բարդ նախադասությունների ընդգծված ստորոգյալները հանել: Ո՞ր բառերը դուրս կգան դրանց հետ:

Կերակրի աղը սննդամթերք է, որը բնությունը պատրաստի է տալիս:

Կերակրի աղը պատրաստի սննդամթերք է:

Աղի հանույթի գլխավոր աղբյուրը ծովն է, սակայն աղ շատ կա նաև աղի լճերում:

Աղի հանույթի գլխավոր աղբյուրը ծովն է, նաև աղի լճերը:

Այնտեղ մարդիկ սնունդն անալի են ուտում, որովետև աղը թանկարժեք ուտելիք է համարվում:

Այնտեղ աղը թանկարժեք է, մարդիկ սնունդն անալի են ուտում:

Կենտրոնական Աֆրիկայով ճանապարհորդողները պատմել են, որ բազմաթիվ ցեղեր մի բաժակ աղի դիմաց նույնքան ոսկի էին տալիս:

Բազմաթիվ ցեղեր մի բաժակ աղի դիմաց նունքան ոսկի տանը պատմել են Կենտրոնական Աֆրիկայով ճանապարհորդողները:

Աղը միշտ էլ այնքան կարևոր սննդամթերք է համարվել, որ հատուկ վերաբերմունք արտահայտելիս հյուրերին աղ ու հացով են դիմավորել:

Աղը, աղ ու հացը, համարվել են կարևոր սննդամթերք, հյուրերին հատուկ վերաբերմունք արտահայտելիս:

Եթե ուզում ես մարդուն լավ ճանաչել, պիտի հետը մի փութ աղ ուտես:

Մարդու հետ պիտի մի փութ աղ ուտես:

Մի փութը շատ է թվում, բայց երկու հոգով այդքան աղը կուտեն մի տարուց մի քիչ ավելի ժամանակում:

Չնայած մի փութի շատ թվալուն երկու հոգով այդքան աղը կուտեն մի տարուց քիչ ավելի ժամանակում:                                                 



Մեղուն մեկ անգամ հարցրեց իր տիրոջը:

Քո կենդանիներից ո՞րն է ամենից օգտակարը:

Գիտեմ, դու երևի կարծում ես, թե ամենից օգտակարը դու ես, բայց սխալվում ես, –
պատասխանեց տերը:

Ինչպե՞ս, տեր, ո՞րն է այն կենդանին, որ ինձանից ավելի օգտակար է:

Ոչխարը:

Այդ հաշիվ չէ, տեր. ոչխարը իմ հասակակից չէ: Նա մի ահագին կենդանի է, իսկ ես մի
միջատ եմ: Դու պետք է ինձ իմ ընկերների հետ համեմատես:

Շատ բարի. շերամը քեզ պես փոքր է, բայց քեզանից շատ օգուտ է տալիս:

Շերամը ո՞րն է:

Շերամն այն իմաստուն որդն է, որ մեզ համար աննման քնքուշ մետաքս է շինում:

Հա˜ , իմացա, այդ այն շատակեր ճիճուն չէ՞, որին անդադար կերակրում եք թթան
տերևներով:

Նա ինքն է:

Բայց գիտե՞ս, տեր, նրա չափ որ մեզ էլ կերակրեք, մենք մեղրի տեղ ոսկի կշինենք ձեզ
համար: Դուք ոչ մի կենդանի չունեք, որ իր կերակուրը մեզ նման ինքը լինի շինելիս և
ուրիշներին էլ բաժին լինի տալիս: Այնպես չէ՞, պարոնս:

Այո, այդ կողմից դու ուղիղ ես . մենք դեպի ձեզ շատ ապերախտ ենք, որովհետև
բոլորովին անխնամ ենք թողնում ձեզ…
Մեղուն ուրախացավ տիրոջ պատասխանիցը և թռավ նստեց վարդենու վրա:


Վերլուծություն

Մեղուն հարցրեց մարդուն թե ,որ կենդանին է ամենից օգտակար։
Մարդը ասաց ոչխարը։
Մեղուն ասաց թե ոչխարը շատ-շատ մեծ է ։
Հետո մարդը ասում է Շերամը։
Մեղուն ասաց նրանց շատ-շատ էք կերակրում ,իսկ մեզ ոչ։
Հետո Մարդը ասաց ,որ մեղուները մարդկանցից ավելի օգուտ են բերում։
Մեղուն շատ-շատ ուրախացավ ։

Պատմվածքը Մեղուի և մարդու մասին է։

Պատմվածքը մեզ սովորեցնում է ,որ չի կարելի ոչ մեկին համամատել։

Օրինակ՝ համեմատել մոտիկ ընկերոջը ։

Как я понял, Маленький принц решил путешествовать с
перелетными птицами.
В последнее утро он убрался на своей планете. Он заботливо
прочистил действующие вулканы. У него было два действующих
вулкана. На них очень удобно по утрам разогревать завтрак. Кроме
того, у него был еще один потухший вулкан. Но, сказал он, мало ли
что может случиться! Поэтому он прочистил и потухший вулкан
тоже. Когда вулканы аккуратно чистишь, они горят ровно и тихо,
без всяких извержений. Извержение вулкана — это все равно что
пожар в печной трубе, когда там загорится сажа. Конечно, мы, люди
на Земле, слишком малы и не можем прочищать наши вулканы. Вот
почему они доставляют нам столько неприятностей.
Потом Маленький принц не без грусти вырвал
последние ростки баобабов. Он думал, что
никогда не вернется. Но в то утро привычная
работа доставляла ему необыкновенное
удовольствие. А когда он в последний раз полил
чудесный цветок и собрался накрыть колпаком,
ему даже захотелось плакать.
— Прощайте, — сказал он.
Красавица не ответила.
— Прощайте, — повторил Маленький принц.
81
Она кашлянула. Но не от простуды.
— Я была глупая, — сказала она наконец. — Прости
меня. И постарайся быть счастливым.
И ни слова упрека. Маленький принц очень
удивился. Он застыл, растерянный, со стеклянным
колпаком в руках. Откуда эта тихая нежность?
— Да, да, я люблю тебя, — услышал он. — Моя вина, что ты этого не
знал. Да это и не важно. Но ты был такой же глупый, как я.
Постарайся быть счастливым… Оставь колпак, он мне больше не
нужен.
— Но ветер…
— Не так уж я простужена… Ночная
свежесть пойдет мне на пользу. Ведь я —
цветок.
— Но звери, насекомые…
— Должна же я стерпеть двух-трех
гусениц, если хочу познакомиться с
бабочками. Они, наверно, прелестны. А то
кто же станет меня навещать? Ты ведь будешь далеко. А больших
зверей я не боюсь. У меня тоже есть когти.
И она показала свои четыре шипа. Потом прибавила:
— Да не тяни же, это невыносимо! Решил уйти — так уходи.
Она не хотела, чтобы Маленький принц видел, как она плачет. Это
был очень гордый цветок…

ПОСЛЕТЕКСТОВЫЕ ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ
С кем собирался путешествовать Маленький принц?

с перелетными птицами.

Почему роза назвала себя глупой?

она сказала

я люблю тебя, Моя вина, что ты этого не
знал.

Как ты понимаешь фразу «Должна же я стерпеть двух-трех гусениц,
если хочу познакомиться с бабочками»?




. Образуйте форму множественного числа
существительных (один – много).
Пример: принц – принцы.
цветок –цвитки
лепесток –лепестки
вечер –вечера
глаз –глаза
росток –ростки
бутон –бутоны
день –дни
тигр –тигры
планета –планеты

285. Տրված բայերի հրամայական ձևե՛րը կազմիր:
Օրինակ՝
գրել – գրի՛ր – գրեցե՛ք, աղալ – աղա՛ – աղացե՛ք:
2. Սիրել, -սիրի՛ր-սիրե՛ք
կանչել, -կանչի՛ր- կանչե՛ք
նկարել-նարի՛ր-նկարե՛ք
, լսել,-լսի՛ր-լսե՛ք
նստել, -նստի՛ր-նստե՛ք
կանգնել, -կանգնի՛ր-կանգնե՛ք
զանգել,-զանգի՛ր-զանգե՛ք
կապել,-կապի՛ր-կապե՛ք
փրկել, -փրկի՛ր-փրկե՛ք
, կոտրատել, -կոտրի՛ր-կոտրե՛ք

Բ.
Խաղալ,-խաղա՛-խաղացե՛ք
սողալ,-սողա՛-սողե՛ք
կարդալ,-կարդա՛-կարդացե՛ք
գնալ,-գնա՛-գնացե՛ք
մնալ,-մնա՛-մնացե՛ք
գոռալ-գոռա՛-գոռացե՛ք
286. Տրված բայերը հրամայակա՛ն դարձրու և Բ շարքի բայերի հրամայական ձևերով կազմիր նախադասություններ:
Ա. Հեռանալ,-հեռացի՛ր-հեռացե՛ք
վախենալ- վախեցի՛ր-վախեցե՛ք
հասնել,-հասի՛ր-հասե՛ք
թռչել,-թռչի՛ր-թռչե՛ք
կորչել, -կորչի՛ր-կորչե՛ք
փախչել-փախչի՛ր-փախչե՛ք

287 Հրամայի՛ր և արգելի՛ր (տե՛ս օրինակը): Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:
Օրինակ՝
հավաքել – հավաքեցե՛ք կամ հավաքե՛ք – մի՛ հավաքեք:
Մաքրել – մաքրեցե՛ք – մի՜ մաքրեք:
Գնալ – գնացե՛ք – մի՜ գնաք կամ մի՜ գնացեք:
Հեռանալ – հեռացե՛ք – մի՛ հեռանաք կամ մի՛ հեռացեք:

Վճարել, -վճարի՛ր-վճարե՛ք-մի՛ վճարե՛ք
հաշվել, -հաշվի՛ր-հաշվե՛ք-մի՛ հաշվեք
հանել,-հանի՛ր-հանե՛ք-մի՛ հանեք
գումարել,-գումարի՛ր-գումարե՛ք-մի՛ գումարեք
գողանալ,-գողացի՛ր-գողացե՛ք-մի գողացե՛ք
բարձրանալ,-բարձրացի՛ր-բարձրացե՛ք-մի՛ բարձրացեք
խաղալ-խաղա՛-խաղացե՛ք-մի՛ խաղացեք
, խոսել,-խոսի՛ր-խոսացե՛ք -մի՛ խոսացեք
փորել, փորի՛ր-փորե՛ք-մի ՛փորեք
գիտենալ, գիտեցի՛ր-գիտեցե՛ք-մի՛գիտեցեք
մոտենալ-մոտեցի՛ր-մոտեցե՛ք-մի ՛մոտեցեք

288. Դպրոցում և տանը գործածվող հրամաններ (հրամայական նախադասություններ) գրի՛ր: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու։

մի՛ խոսի՛ր
լսի՛ր դասը

Ժխտական խոնարհում

289. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ։ Ինչի՞ միջոցով արեցիր:
Օրինակ՝
Նա երեկոյան բակում էր: – Նա երեկոյան բակում չէր:

Ձկների բնակարանը ծովն է:
Ձկների բնակարանը ծովը չէ

Առանց ջրի կյանք կա:
Առանց ջրի կյանք չկա:

Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր կան:
Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր չկան :

Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ աշխատեց Պետերբուրգի
Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ չաշխատեց Պետերբուրգի


290. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ։ Ի՞նչ փոփոխություններ կատարեցիր:

Մարդը թափահարում է դրոշակը։ – Մարդը չի թափահարում՝ դրոշակը։

Խաչմերուկում շարժումը կառավարում է լուսակիրը:
Խաչմերուկում շարժումը չի կառավարում լուսակիր
:

Այդ լճի ջրերը սառչում են:
Այդ լճի ջրերը չի սառչում :

Նա իր երգը հորինել է ժողովրդի համար:
Նա իր երգը չի հորինել ժողովրդի համար:

Շունչը պահած մարդը կարողանում է ջրի տակ մի րոպեից ավելի
դիմանալ:
Շունչը պահած մարդը չի կարողանում ջրի տակ մի րոպեից ավելի
դիմանալ:

Նա հետաքրքրվում էր ամեն ինչով:
Նա չեր հետաքրքրվում ամեն ինչով:

Նրա հարցերի թիվը հիմա մեծացել է:
Նրա հարցերի թիվը հիմա չի մեծացել է:

Երկու գրքերն իրարից տարբերվում են։
Երկու գրքերն իրարից չեն տարբերվում ։

Բայը ցույց է տալիս գործողություն։ Բայի ուղիղ ձևերն ունեն – ել կամ -ալ վերջավորություն (խոսել, խաղալ):
Բայն ունի երեք դեմք` (I, II, III), և երկու թիվ (եզակի, հոգնակի), որոնք արտահայտվում են բայական համապատասխան վերջավորություններով կամ օժանդակ բայի ձևերով (եմ, ես, է, ենք, եք, են, էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին):
Բայը կարող է ցույց տալ ներկայում կատարվող, անցյալում կատարված կամ դեռ չկատարված, կատարվելիք գործողություն։ Ըստ դրա էլ բայն ունի երեք ժամանակ` ներկա (գրում եմ), անցյալ (գրել եմ, գրեցի, գրում էի) և ապառնի (գրելու եմ, գրեմ, կգրեմ, պիտի գրեմ):

Գյուղատնտեսությունը տնտեսու­թյան ճյուղերից է։
Գյուղատնտեսությունը դա բույսերը աճեցնումը և ընտանի կենդանիների բուծմումը։
Գյուղատնտեսությունը կիսվում է երկու մասի բուսաբուծության և անաս­նապահության։
Հայաստանի պայմանները թույլ չեն տալիս, որ մեզ մոտ աճի արմավենի կամ նարինջ,դրա փողարեն մեր մոտ աճում են ծիրան, դեղձ, խնձոր և այլն։
Բուսաբուծությունը զբաղվում է զանազան բույսերի աճեցմամբ, իսկ անաս­նապահության ընտանի կենդանիների բուծմամբ։